Nadciśnienie tętnicze, znane również jako wysokie ciśnienie krwi, to stan zdrowotny, w którym ciśnienie krwi w tętnicach jest stale podwyższone. Ciśnienie krwi jest wyrażane w milimetrach słupa rtęci (mmHg) i składa się z dwóch wartości: ciśnienia skurczowego (górna wartość) oraz rozkurczowego (dolna wartość). Normą jest ciśnienie skurczowe poniżej 120 mmHg oraz rozkurczowe poniżej 80 mmHg. Nadciśnienie występuje, gdy te wartości są regularnie wyższe.
Objawy nadciśnienia mogą być subtelne i często nie są zauważalne, co sprawia, że choroba ta jest nazywana "cichym zabójcą". Do typowych objawów należą:
- Bóle głowy, szczególnie poranne.
- Zawroty głowy.
- Krwawienia z nosa.
- Zmęczenie i osłabienie.
- Zaburzenia widzenia, takie jak niewyraźne widzenie lub podwójne widzenie.
- Dzwonienie w uszach (szumy uszne).
- Duszność.
- Ból w klatce piersiowej.
Ważne jest, aby zrozumieć, że wiele osób z nadciśnieniem nie odczuwa żadnych objawów, co czyni regularne badania ciśnienia krwi niezwykle istotnymi.
Diagnoza nadciśnienia opiera się na wielokrotnych pomiarach ciśnienia krwi. Lekarz może:
- Zalecić monitorowanie ciśnienia krwi w domu przez kilka dni lub tygodni, aby uzyskać dokładniejszy obraz.
- Wykonać pomiar ciśnienia krwi w gabinecie lekarskim, co może być obarczone błędem "efektu białego fartucha", gdzie pacjent odczuwa stres w środowisku medycznym, co podwyższa jego ciśnienie.
- Zalecić testy ambulatoryjne, gdzie ciśnienie jest mierzone przez całą dobę za pomocą przenośnego urządzenia.
- Przeprowadzić pełną historię medyczną oraz badania fizykalne, aby wykluczyć inne potencjalne przyczyny nadciśnienia.
objawy i diagnozowanie chorob page 9 nadciśnienieNadciśnienie może mieć wiele przyczyn, ale często dzieli się je na pierwotne (istotne) i wtórne:
- Nadciśnienie pierwotne (istotne) nie ma jednoznacznej przyczyny, ale jest związane z genetyką, dietą, stylem życia, poziomem stresu i wiekiem.
- Nadciśnienie wtórne jest wynikiem innego stanu zdrowotnego lub czynnika, takiego jak choroby nerek, problemy z tarczycą, leki, używki (alkohol, kofeina) czy też niektóre leki na receptę.
Czynniki ryzyka obejmują:
- Wiek (ryzyko rośnie z wiekiem).
- Historia rodzinna nadciśnienia.
- Otyłość i siedzący tryb życia.
- Wysoki poziom stresu.
- Spożywanie zbyt dużej ilości soli.
- Palenie tytoniu.
- Nadużywanie alkoholu.
Nadciśnienie można leczyć i kontrolować przez:
- Zmianę stylu życia: regularna aktywność fizyczna, utrzymanie prawidłowej wagi, zdrowa dieta (np. dieta DASH), ograniczenie soli, alkoholu i zaprzestanie palenia.
- Leki na receptę: lekarze mogą przepisać leki obniżające ciśnienie, takie jak diuretyki, inhibitory ACE, beta-blokery itp., w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta.
- Regularne monitorowanie ciśnienia krwi, aby dostosować leczenie i zapobiec powikłaniom.
Profilaktyka polega na świadomym prowadzeniu zdrowego stylu życia oraz regularnym kontrolowaniu ciśnienia krwi, szczególnie jeśli istnieją czynniki ryzyka. Wczesne wykrycie i leczenie nadciśnienia może znacząco zmniejszyć ryzyko poważnych powikłań, takich jak udar mózgu, zawał serca czy niewydolność nerek.